Geschiedenis / 1400 - 1600

Voor de geschiedenis van de oranjes gaan we terug naar de 15de eeuw. In deze eeuw ontstaat de band tussen het Huis Nassau, later Oranje-Nassau, en Nederland.

We gaan om precies te zijn terug naar 1403. In dat jaar trouwde Graaf Engelbrecht I van Nassau met Johanna van Polanen, vrouwe van Breda.

Door hun groeiend familiebezit groeide de Bredase Nassaus al snel tot de hoogste edelen van Nederland. Zij krijgen ook steeds belangrijkere functies van de Bourgondische en Habsburgse hertogen, die grote delen van de Nederlanden als landheren besturen.

Zo bekleedt Graaf Hendrik III van Nassau (1483-1538) hoge burgerlijke en militaire ambten. En is hij betrokken bij de opvoeding van Keizer Karel V.

Hendrik III trouwt met de Bourgondische edelvrouwe Claudia van Chalon. Hun zoon René erft het soevereine prinsdom Orange van zijn oom Philibert van Chalon.

Als René in 1544 kinderloos sterft, laat hij zijn bezittingen na aan zijn  Duitse neef Willem van Nassau (1533-1584). Als Prins Willem I is hij de stamvader van het Huis Oranje-Nassau.

Als zijn neef René van Chalon in 1544 sterft, woont Willem nog bij zijn ouders.

Willem mag van Keizer Karel V de erfenis van zijn neef aanvaarden. De Keizer stelt wel als voorwaarde dat Willems opvoeding voltooid moet worden aan het Keizerlijke hof in Brussel. Ook moet hij katholiek worden opgevoed. Willems Lutherse ouders stemmen daarmee in. Vanaf dat moment is Willem de Prins van Oranje.

Keizer Karel V raakt zeer gesteld op de jonge Prins, die mede daardoor snel carrière maakt. De opvolger van Karel V als Heer der Nederlanden, Koning Philips II van Spanje, benoemt Willem in 1559 tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht. Daarna verslechtert de verhouding tussen beiden al snel. Daarnaast heeft hij moeite met de Brusselse centralisatiepolitiek. Willem van Oranje steunt de vervolging van de protestanten niet.

In 1566 richten ontevreden protestanten vernielingen aan in talloze katholieke kerken. Deze zogeheten beeldenstorm verspreidt zich vanuit Vlaanderen naar de andere Nederlandse gewesten. Philips II besluit militair in te grijpen. Willem van Oranje wijkt uit naar het gebied van de Nassaus en redt daarmee zijn leven.'

Schilderij Willem van Oranje. Archief RVD

Maar de opstand in de Noordelijke Nederlanden gaat door. Willem van Oranje geeft vanaf 1572 met wisselend succes leiding aan die vrijheidsstrijd. Hiermee legt hij de basis voor de band tussen Nederland en het Huis Oranje-Nassau. Drie broers van Prins Willem sneuvelen bij militaire acties.

Zijn broer, Graaf Jan de Oude, is enige tijd stadhouder in Gelderland. Hij neemt het initiatief tot de Unie van Utrecht. Daarin gaan de zeven noordelijke gewesten een oorlogsverbond aan tegen Philips II.

Prins Willem kiest als zijn eerste huwelijkspartner Anna van Egmond, Gravin van Buren (1533-1558). Zij brengt in het huwelijk belangrijke bezittingen mee in Holland en Zeeland. Bij de keuze voor zijn volgende huwelijkspartners geven vooral politieke ontwikkelingen de doorslag. Zijn laatste echtgenote is Louise de Coligny (1555-1620). Zij is de dochter van de in 1572 vermoorde leider van de Hugenoten, de Franse protestanten. In 1584 wordt Prins Willem I in Delft vermoord.

Bron: RVD {www.Koninklijkhuis.nl}