Het leven van Koningin Juliana (1909-2004): De opgroeiende prinses

20 maart was het 10 jaar geleden dat ze overleed en overig precies een week (op 30 april)  is het 105 jaar geleden dat ze geboren is. Zoals beloofd aandacht voor het leven van de oud-koningin. 

Jeugd 

Waar er bij Wilhelmina nog een teleurstelling was over het geslacht werd de geboorte van koningin Juliana op 30 april 1909 enthousiast ontvangen.  Koningin Wilhelmina had meerdere miskramen gehad en de opluchting dat er toch nog een nieuwe telg was geboren was groter dan de teleurstelling over het geslacht.

De volledige naam die koningin Wilhelmina en Prins Hendrik hun dochter gaven was Prinses Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina prinses der Nederlanden,  prinses van Oranje-Nassau hertogin van Mecklenburg.
De roepnaam Juliana verwijst naar Juliana van Stolberg (moeder van Willem van Oranje) , de naam Louise naar Louise de Coligny (de echtgenote van Willem van Oranje) ,  Emma is een vernoeming naar koningin Emma (de oma van Juliana aan moederskant)  Marie, naar Marie van Schwarzburg-Rudolstadt, (oma van Juliana aan vaderskant)  en de laatste naam Wilhelmina is een vernoeming naar de moeder van Juliana 

Koningin Juliana gedragen door haar moeder Koningin Wilhelmina tijdens haar doop op 5 juni 1909

Op 5 juni kon het publiek voor het eerst het prinsesje zien. Op die dag werd Juliana gedoopt in de Haagse Willemskerk. Juliana droeg de doopjurk die haar moeder had gedragen bij haar eigen doop. Haar acht doopouders waren haar oma's Emma van Waldeck-Pyrmont en Marie van Schwarzburg-Rudolstadt, overgrootmoeder prinses Mathilde von Schwarzburg-Rudolstadt ,  prinses Marie van Oranje-Nassau, Louise Marie Elisabeth van Pruisen, oudtante vorstin Elisabeth van Waldeck-Pyrmont en haar ooms hertog Johan Albrecht van Mecklenburg-Schwerin en hertog Adolf Frederik van Mecklenburg.

Prinses Juliana , of Jula zoals ze door vrienden en familie genoemd werd,  groeide op in Paleis Het Loo in Apeldoorn en de paleizen  Noordeinde en Huis ten Bosch in Den Haag. Juliana bleef enigst kind en om de dynastie niet in gevaar te brengen had ze een beschermde opvoeding. Zo mocht ze vanwege het gevaar van besmetting alleen stevig ingepakt naar buiten en moest ze in de tuin handschoentjes aan, voor het geval dat ze een giftige bloem zou plukken. 

Hoewel moeder Koningin Wilhelmina  Prinses Juliana minder wilde isoleren had de prinses in haar jeugd toch vooral contact met volwassenen. Het weinige contact wat de prinses in haar jeugd met leeftijdsgenootjes had was het klasje wat op advies van een pedagoog gevormd werd op Huis Den Bosch toen ze zes jaar oud werd. In dit klasje volgde Juliana met enkele leeftijdgenootjes basisonderwijs.  Na vijf jaar hield dat ook op en kreeg Prinses Juliana privéles op H.B.S. niveau ( nu zou dat Gymnasium zijn geweest) , dit omdat ze op haar 18de  klaar zou moeten zijn om haar moeder te kunnen opvolgen.

Studie

Van 1927 tot 1930 volgde Prinses Juliana colleges aan de Rijksuniversiteit Leiden.  De keuze van vakken werd  afgestemd op haar toekomstige taak als staatshoofd, maar ook op haar persoonlijke belangstelling voor literatuur en godsdienst. De colleges die ze volgde gingen o.a. over godsdienst­fenomenologie, moderne letterkunde, Nederlandse geschiedenis en volkenrecht, in het bijzonder gericht op de bestuursverhou­dingen in Nederlands-Indië.Haar studie werd bekroond met een erepromotie tot doctor in de letteren en de wijsbegeerte. Promotor was de bekende historicus Johan Huizinga. 

Waar de prinses in haar jeugd vooral contact had met volwassenen veranderde dat tijdens haar studie Ze woonde tijdens  haar studie met enkele medestudentes in Katwijk. Met deze meiden ging ze heel normaal om, de Prinses nam ook actief deel aan het studentenleven als lid van de Vereniging van Vrouwelijke Studenten te Leiden (VVSL).  Ze had ook contact met studenten streefde na een samenleving zonder groepen op basis van geloof/levensbeschouwing. 

Foto van Prinses Juliana met haar moeder uit 1934 

Meerderjarig / Taken als Prinses 

Op pad met haar moeder (1934)

Op 30 april 1927 werd Prinses Juliana achttien jaar en grondwettelijk meerderjarig. Daarmee was zij gerechtigd het Koninklijk gezag te aanvaarden. Twee dagen later werd de Prinses door haar moeder ingeleid in de Raad van State. Dit betekende ook dat ze meer taken als prinses op zich ging nemen.

In de crisisjaren (begin jaren '30) oriënteerde de Prinses zich voornamelijk op sociaal terrein. Mede op haar initiatief kwam het Nationaal Crisis Comité tot stand, dat steun verleende aan de talrijke crisisslachtoffers. Prinses Juliana werd erepresidente van het Comité en was in die functie zeer actief. De Prinses hield het niet alleen bij dat fonds. Ze volgde haar vader, na diens overlijden in 1934, ook op als voorzitter van het Nederlandse Rode Kruis. Niet alleen haar vader overlijd in 1934 ook oma (Regentes Emma) overlijd en Juliana gaat steeds koninklijke taken verrichten. 

*Na haar overlijden wordt Juliana weer vermeld als koningin i.p.v. prinses 

Informatie met dank aan Jolande Withuis / Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland  - RVD - Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad. Foto's afkomstig uit het RVD archief met dank aan het Nationaal Archief